Cournacho
Angelica sylvestris
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Angelico-fèro, Angelico.
Noms en français : Angélique sauvage, Angélique des bois.
Descripcioun :La cournacho es uno forto planto di gràndi fueio coumpausado, dous cop penado e peréu di brout (oumbello) di grand. Se recounèis à si guèno de cambo proun larjo e à si fru peréu bèn ala. La cambo èi boutisso. Trachis dins li mitan umide..
Usanço :Es uno planto que pòu èstre manjado emai siegue pas uno usanço couneigudo au nostre : li fueio dins l'ensalado e li grano en pastissarié. A passa tèms la cournacho èro vist en Éuropo coum'uno planto magico. L'angelico-fèro sarié estado apourtado pèr un ange à un mounge pèr ié dire si vertu : coucharié lou diable, sougnarié li mourdeduro de bèsti, apararié lis enfant e farié s'enfugi la pèsto ! Èi pamens vertuouso, vèire çai-souto.
Port : Grando erbo
Taio : 0,7 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Angelica
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 9 à 26 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Juliet à óutobre
Liò : Prado umido
- Ribiero
- Lauroun
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Angelica sylvestris L., 1753
Brùsti
Eleusine indica
Poaceae Graminaceae
Nom en français : Éleusine d'Inde.
Descripcioun :La brùsti es un grame fourestié que trachis sus li trepadou e li caladat de vilo. Es uno planto pulèu rebaladisso au nostre, mai que se pòu dreissa. Se recounèis à sis enflourejado en espigo plato que porto dos renguièro d'espigueto (fotò).
Usanço :La planto èi manjadisso. En Indo, se manjon li racino cruso e li jóuini planto. Lou gran èi tambèn manjadis (es esta manja di tèms de carestié). Èi peréu couneigudo pèr èstre uno planto vertuouso contro forço malautié : èi diuretico, vermifujo, sudorifico, febrifujo... Lis estùdi d'aro mostron d'interessanto prouprieta anti-óussidanto, anti-inflamativo, anti-diabetico e anti-cancerogèno.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Eleusine
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Trepadou
- Escoumbre e proche dis oustau
- Paret
- Caladat
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Eleusine indica (L.) Gaertn., 1788